In de vorige blog ben ik ingegaan op de gevoeligheid van kinderen en het begrip ‘multidimensionaliteit’ .
In deel 2 geef ik tips en praktische handvatten. MAAR…….allereerst:
Hoe gaat het met jou?
A. Zit je lekker in je vel? Ervaar je genoeg ruimte in je leven om leuke dingen te doen? Kun je ontspannen en slaap je goed? Heb je het gevoel dat je iets bijdraagt aan het grotere geheel oftewel ervaar je zingeving en vreugde?
OF
B. Ben en je onrustig, druk in je hoofd, snel geïrriteerd, houd je alle ballen in de lucht, heb je fysieke klachten, voortdurend moe en/of slaapproblemen?
Zorg goed voor jezelf!
Herken je jezelf in situatie A? Dat is super! Niet alleen voor jezelf, maar ook voor jouw gezin. Een ontspannen ouder is emotioneel beschikbaar, je bent in staat om duidelijk en adequaat te handelen vanuit je hart en jouw kind voelt zich gehoord en gezien. De situatie kan zich herstellen naar rust en plezier.
Herken je jezelf in situatie B? Dan kan je het gevoel hebben dat jouw inspanningen om de rust in het gezin te bewaren weinig of zelfs het tegenovergestelde effect hebben. De spanningen blijven oplopen ondanks dat je alles uit de kast hebt gehaald om de controle terug te krijgen. “Waarom lukt het niet” vraag je je misschien af. Ik leg het uit. De kans is groot dat jouw lichaam in de vecht of vluchtstand verkeert. Deze stand is nodig als er gevaar dreigt en we onszelf in veiligheid moeten brengen (overleven). Jouw lichaam krijgt misschien al langere het signaal dat het ‘onveilig is’. Dit kan komen door werkdruk, relatieproblemen, geldzorgen, verlies, over je grenzen gaan, te weinig zelfzorg etc… Je kunt niet helder denken en voelt geen verbinding met jezelf en de mensen om je heen.
Jij bent de belangrijkste persoon op aarde. Houd je energieveld in balans. Blijf gegrond. Zorg voor voldoende beweging, rust en slaap. Ben lief voor jezelf. Ook jij hebt rust, regelmaat en reinheid nodig, net zoals je kind(eren). Gun dit jezelf. Voel geen schuld of schaamte dat je ruimte pakt, je geeft jouw kinderen juist het allerbeste voorbeeld mee!!
Stel duidelijke grenzen
Grenzen geven biedt duidelijkheid, structuur en veiligheid vor een kind. Zorg dat jullie als ouders elkaar steunt hierin, ben consequent en consistent. Bewaak ook jouw eigen grenzen, ook jij hebt behoeftes. Luister en handel hiernaar. Juist als je in jezelf ‘de pleaser’ herkent.
Ben congruent
Congruentie betekent dat je eerlijk bent met jezelf en de omgeving. Eerlijk over wat je voelt, wat je denkt en wat je wilt. Geen verborgen agenda, geen manipulatie. Kinderen hebben goede voelsprieten. Als je zorgen hebt en zegt dat er niks aan de hand is dan voelt dat voor kinderen onveilig. Ze voelen wel degelijk dat er wat is. Voorkom dat er bij hun een zorg over jou ontstaat.
Heb verwachtingen die bij de leeftijd van je kind passen
Iedereen is in ontwikkeling, ook jouw kind(eren). Groeien gaat met vallen en opstaan. Soms zijn ze meegaand en soms tegendraads. Heb daar vrede mee. Mocht jouw peuter in de supermarkt besluiten om een drama op te voeren dan kun je 2 dingen doen:
- Blijf rustig en gooi er wat humor in (dit vergt enige creativiteit)
- Afleiden van het drama door de focus ergens anders op te leggen, maar laat dit geen beloning zijn door snoep of kadootje aan te bieden!! (zie ook ‘eerste hulp bij heftige emoties….’)
Blijf in verbinding
Ook al voel je je soms gefrustreerd, boos of machteloos als jouw kind zich ‘misdraagt’, projecteer dit nooit op hem of haar. Geef jezelf de ruimte om de emoties te voelen en eventueel te benoemen. Pak daarna het gesprek weer op. Op deze manier blijf je in verbinding. Plak geen labels op je kind waarin ze kunnen gaan geloven zoals: ‘je bent net je vader’, ‘ik snap nu waarom je geen vriendjes hebt’ etc… Dit zijn pijnlijke oordelen die niks met het kind te maken hebben maar wel alles met jouw eigen pijn. Spreek jouw kind aan op het gedrag, maar nooit op de persoon.
Bouw structureel qualitytime in met je kind(eren)
In veel gezinnen werken beide ouders, kinderen zitten lang op school en soms daarna of daarvoor naar de BSO of oppas. In de weekenden moeten de boodschappen worden gedaan en gaan de kinderen sporten. De vakanties worden ingezet om samen te zijn. Dit beeld is steeds vaker realiteit. Juist dan belangrijk om qualitytime in de bouwen buiten de vakantie om! Als er weinig ruimte is voor spontaniteit begin dan met vaste momenten; een bedritueel waar je het kind helpt om de dag van door te nemen en met een leeg hoofdje kan gaan slapen. Een zondagmiddag met spelletjes of wandeling in het bos. Neem de verrekijker mee of bouw een hut. Laat iedereen ideeën inbrengen. Het brengt meer vreugde.
Vraag om hulp
Je bent nooit alleen en om hulp vragen is een teken van kracht. Deel je zorgen met iemand waar je je veilig bij voelt, een vriend(in), familielid of een therapeut. Delen is helen.
Eerste Hulp bij heftige emoties van je kind – van stress en spanning in het lichaam naar rust en ontspanning
Een heftige emotie duidt meestal op een situatie waarin het lichaam stress ervaart. Stress ontstaat als het kind zich onveilig en angstig voelt (paniekreactie). Wat de aanleiding ook is, het lichaam staat op spanning en ervaart onveiligheid.
Wat is er dan nodig is: een ouder die zorgt dat het kind zich weer veilig en beschermd voelt waardoor het stress-systeem tot rust komt. Vertrouw op je eigen gevoel en intuitie. Jij bent de ouder, jij kent je kind het beste en weet wat er nodig is.
Wat kan er zijn gebeurd:
- je kind valt van de schommel en is erg geschrokken
- oma is pas overleden en jouw dochter is intens verdrietig
- Paniek bij jouw kindje door een nare droom
- peuter krijgt zijn of haar zin niet (bespreek ik apart)
- etc….
Pak het kind bij je. Mocht je zelf emoties ervaren houd die dan voor jezelf. Belast je kind er niet mee.
Benoem de situatie wat je waarneemt bijvoorbeeld: “ik zie dat je bent geschrokken omdat je van de schommel bent gevallen”. Heb een open houding, troostend.
Als er iets moet gebeuren zoals een wondje schoonmaken, pleister, schone kleren aan etc… ben pragmatisch. Benoem wat je gaat doen, ga niet vragen. Een persoon die paniek ervaart kan niet denken en besluiten nemen. Neem de leiding als ouder, dat voelt veilig. Je kind volgt dan vanzelf.
Je dochter of zoon rouwt om een dierbaar persoon of huisdier.
Verdriet kan in golven komen als het kind aan de persoon of het dier denkt. Rouwen is niet leeftijdsafhankelijk, maar voelt wel voor iedereen anders. Als je kind intens verdrietig is of ontroostbaar dan is dat helemaal okay. Het is voor ouders moeilijk om je kind zo te zien. Probeer het niet op te lossen of te sussen. Benoem dat je er voor hem of haar bent. Ga regelmatig even naar de kamer van je kind (bij kinderen die zich terugtrekken) om te kijken of er iets nodig is.
Als het verdriet zo intens is dat het kind zich gaat onttrekken van het dagelijks leven dan is het volgende belangrijk:
maak duidelijk dat het verdriet er mag zijn naast het gewone leven dat ook doorgaat;
– eten blijven we samen aan tafel doen
– je blijft afspreken met vrienden
– naar school blijven gaan is belangrijk
– maak samen een gedenkplek in huis
– indien nodig hulp zoeken bij een (rouw)therapeut
De peuter die zijn of haar zin niet krijgt
Het is soms komisch om te zien dat die kleine mensjes zo’n enorme sterke wil kunnen tonen. Als ouder is het vaak minder plezierig, want wat doe je als je peuter dol is op drama. In de peuterfase staat levensmoed en daadkracht centraal, het leren omgaan met driften en gedrevenheid. Het is de fase waarin het kind leert dat hij kan ‘willen’ en daarmee de overgang van volgzaamheid naar gehoorzaamheid, die hij zich alleen door ongehoorzaam te zijn, eigen kan maken.
Machtstrijd tussen ouder en kind ligt op de loer. Voelt de ouder zich ‘onmachtig’ dan heeft het kind ‘gewonnen’. Ook hier begint de verandering die je wilt zien bij jezelf. Bij je eigen basis. Wat zijn jouw waardes in het leven, wat zijn jullie waardes binnen het opvoeden van de kinderen. Heb het er samen over. Sta voor wie je bent, dan ontstaat er een natuurlijk gezag, een natuurlijke autoriteit. Je schept een kader waarbinnen jouw kind(eren) veilig hun grenzen kunnen ontdekken en nieuwe grenzen kunnen verkennen. Ben duidelijk over wat wel en niet mag, daarmee leer je ze omgaan met de uitdagingen die ze in het leven tegenkomen. En uiteraard; practice what you preach!
Mocht je begeleiding willen in het ‘bewust ouderschap’; je bent van harte welkom.
